 |
 |
رشد اخلاق اسلامی نیازمند تعلیم و تربیت است
حجت السلام دکتر محمدعلی ایازی در گفتگو با خبرنگار "مهر" یادآور شد: بخشیدن اشتباه دیگران، مقابله به مثل نکردن با آنان و برقراری ارتباط و نگسستن پیوند با آنها مواردی است که در اسلام بیش از هر دین دیگری به آنها توجه شده است.
حجت الاسلام ایازی با اشاره به اینکه اخلاق مجموعه ای از رفتارهایی است که با کرامت انسانی سازگار بوده و از رشد شخصیتی و فرهنگی او حکایت می کنند، افزود: مهم ترین آموزه اخلاقی این است که آنچه را برای خود می پسندیم برای دیگران نیز بخواهیم و برعکس.
وی با اشاره به اینکه مبانی و تعالیم اخلاقی در زمانهای مختلف قابل تغییر هستند، گفت: رشد و تکامل بشر موجب توسعه آداب اخلاقی می شود برای نمونه رهبانیت در دنیای فعلی بی معنی است و این تغییرات نشان دهنده گستردگی، شفافیت و کاربردی بودن تعالیم اخلاقی است .
حجت الاسلام ایازی افزود : اخلاق باید جزئی نگر باشد برای نمونه در تعالیم ما آمده با دیگران بلند سخن نگوییم و یا آنان را از فاصله دور صدا نزنیم که همه اینها توجه به امور جزئی و به ظاهر ناچیز است.
حجت الاسلام ایازی در مورد عوامل تأثیرگذار بر اخلاق گفت: اخلاق نیازمند تعلیم و تعلم است و عوامل فردی و اجتماعی بسیاری بر آن تأثیر می گذارند که از آن میان می توان به مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اشاره کرد.
مبانی تعلیم و تربیت12
امام جعفر صادق ( ع) فرمودند:
شایسته است مسلمان عاقل ساعتی از روز خود را برای کارهائی که بین او و خداوند انجام می گیرد اختصاص دهد و ساعتی برادران ایمانی و دوستان خود را ملاقات کند و در امور معنوی و اخروی با آنان گفتگو نماید و ساعتی نفس خود را با لذائذومشتهیاتش که گناه نباشد آزاد بگذارد و این ساعت لذت آدمی را درانجام وظائف و ساعت دیگر کمک می کند.
کافی 5 ، ص 87
فکر کن در ساختمان میمون و اینکه بسیاری از اعضایش شباهت به انسان دارد، سر و صورت، کتف و سینه، جهاز هاضمه، به علاوه هوش مخصوصی دارد که اشارات مربی خود را درک می کند. آدمی از این حیوان عبرت بگیرد و بداند که بشر از طینت حیوان ساخته شده و از جنس او است به خصوص با همه شباهتی که بین او و میمون است و اگر خداوند از جهت هوش و عقل و نطق به انسان برتری نمی داد آدمی نیز مانند بعضی از حیوانات بود. چیزی که میمون را با تمام شباهتی که به انسان دارد از آدمی جدا می کند و او را در جهان پست حیوانی نگاه می دارد در واقع همان نقص عقل و هوش و نطق است.
بحار،جلد2،ص301
پس از آنکه آدمی از دنیا می رود اجری عایدش نمی گردد، مگر از سه راه: اول صدقه ای که آن را در ایام حیات خود، به جریان انداخته و پس از مرگش تا قیامت جریان داشته باشد مانند موقوفاتی که ارث برده نمی شود. یا سنت خوبی که پایه گذاری نموده و بعد از او مورد عمل دیگران است.یافرزندصالحی که وی رابه شایستگی تربیت نموده و برای او استغفار می نماید.
خصال صدوق ص 151
تمایلات نفسانی در ضمیر بشر بیدار است و خرد در خواب
بحار 18،ص424
طفل هفت سال بازی نماید، هفت سال خواندن و نوشتن بیاموزد، هفت سال مقررات زندگی و حلال و حرام قانونی را یاد بگیرد.
کافی، جلد 6، ص 47 و 46
دوست ندارم جوانی از شما را ببینم مگر آنکه صبح کند و رفت و آمدش در یکی از این دو حالت باشد: یا عالم یا محصل. کسی که چنین نباشد در انجام وظیفه کوتاهی نموده و خود داری از اداء وظیفه، تضییع حق
انسانیت است و چنین تضییعی گناه است و جایگاه گناه کار در آتش خواهد بود.
بحار، جلد 1.ص55
آن کس که خاطرات شخصی خود را از دل نزداید، و از خطرات نفسانی و غریزی خویش فارغ نشود، افکار شیطانی را از خود نراند، و در پناه خداوند بزرگ نرودشایسته نیست مردم را امر به معروف و نهی از منکر نماید.
محجه البیضاء، جلد 4، ص109
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است،در آن سال برنامة سال آینده نوشته می شود.
وسائل الشیعه، ج 7.ص258
خداوند، پیر نادان، ثروتمند ستمکار، و فقیر متکبّر را دشمن دارد.
بحار ، جلد 1، ص31
خیر و برکت هیچ ثروتی به قدر عقل نیست، و پستی و ذلت هیچ فقری به پایه حماقت که فقر عقلی است، نمی رسد.
کافی 1،ص29
نفس خود را از آنچه برایش مضر است باز دار قبل از آنکه بمیری و در آزادی جانت کوشش کن همان طور که در طلب روزیت کوشش می نمائی زیرا که جانت در گرو اعمال تو است و جز با کوشش تو آزاد نخواهد شد.
وسائل 4، ص40
طالبان علم، سه گروهند و تو آنان را به ذات و صفاتشان بشناس: گروهی برای کارهای جاهلانه و بحثهای خصومت آمیز درس می خوانند. گروهی برای گردن فرازی و فریبکاری تحصیل می نمایند، و گروه سوم، علم را برای فهمیدن و تعقل نمودن فرا می گیرند.
کافی، جلد ، ص49
امام صادق (ع) به أحول فرمود: به بصره رفتی؟ عرض کرد: آری. فرمود: شوق مردم به این امر"حقایق رهبری امامت و ولایت امام " و پذیرش آنها را چگونه دیدی؟ عرض کرد: به خدا قسم اندک کارهایی انجام داده اند،
اما کم است. حضرت فرمود: بر تو باد نوجوانان؛ زیرا این گروه در پذیرش هر نوع خوبی شتاب بیشتری نشان می دهند.
قرب الاسناد،ص128
دوستی و رفاقت حدودی دارد، کسی که واجد تمام آن حدود نیست او دوست کامل نیست و آن کس که دارای هیچ یک از آن حدود نیست اساساً دوست نیست. اول آنکه ظاهر و باطن رفیقت نسبت به تو یکسان باشد، دوم آنکه زیبائی و آبروی تو را جمال خود ببیند و نازیبائی تو را نازیبائی خود بداند، سوم دست یافتن به مال یا رسیدن به مقام، روش دوستانه او را نسبت به تو تغییر ندهد، چهارم در زمینه رفاقت از آنچه و هر چه در اختیار دارد نسبت به تو مضایقه ننماید، پنجم تو را در مواقع آلام و مصائب ترک نگوید.
امالی صدوق،ص397
زمانی که تمایل به عبادت نداشته و خسته هستید، آن را بر خود تحمیل نکنید.
اصول کافی، ج2،ص86
هر کس که با مردم دردمند یا ناقص یا گرفتار بلا بر خورد می نماید آهسته و بدون آنکه فرد گرفتار بشنود، با خود بگوید خدای را شکر که مرا از عیوب و نقائص حفظ نموده است.
وسائل، جلد 3، ص209
کسی که تحصیل علم می کند برای آن که به مردان عالم فخر فروشی نماید، یا به جنگ بی سوادان برود و آنان را شکست دهد، یا آنکه به وسیله علم، مردم را به خود متوجه کند و بگوید من رئیس شما هستم، جایگاه چنین انسانی از آتش خواهد بود.
مستدرک، جلد2، ص 322
مردم را، به خیر و نیکی فرا خوانید “ با رفتارتان “ نه با زبانتان، تا سخت کوشی و راستی و پاکدامنی را به چشم خود، در شما ببینند. الکافی، ج 2 ، ص105
روش تو در کسب و کار باید آنگونه باشد که تلاشت بیش از کوشش انسان تنبل "که پی کار نمی رود" و کمتر از فعالیت فرد حریص، که خشنود و مطئن به دنیاست، و در این موضوع روش میانه روی را پیش گیر و خودت را از فرد ناتوان بالاتر بر و آنچه را که بدان نیازمندی کسب کن.
بحارالانوار، ج103، ص33
مسواک کردن باعث پاکی دهان و خوشنودی پروردگار متعال است. و خداوند آنرا از آداب و سنتهای مؤکد قرار داده است، که نزد شخص عاقل از شماره بیرون است. پس چنان که بوسیلة مسواک آلودگیهای دندانهای خود را که از طعام و خوراک ایجاد شده استؤ پاک می کنی، همینطورآلودگیهای ناشی از معاصی و خطاهای قلبت را بوسیلة تضرع و زاری و خشوع و شب بیداری و استغفار در سحرگاهان پاک گردان و برای خدا ظاهر و باطنت را از تیرگی مخالفت با امر خدا و انجام محرمات، از سر اخلاص پاک گردان.
کافی، ج3، ص23
امام صادق (ع)، به نقل از پیامبر اکرم(ص):خداوند رحمت کند پدر و مادری را که فرزند خویش را بر رفتار نیک نسبت به خود یاری می دهند.کافی، ج6، ص50
رسول اکرم روایت کرده پنج چیز است که تالحظه مرگ آنها را ترک نمی کنم، یکی از آنها سلام گفتن به کودکان است. در انجام این اعمال مراقبت دارم تا بعد از من به صورت سنتی بین مسلمین بماند و عمل کنند.
وسا ئل ، جلد 3، ص209
رسول خدا "ص" شوخی و مزاح می نمود، ولی جز حق چیزی نمی گفت.
بحارالانوار، ج16، ص 244
از مواعظ لقمان حکیم به فرزند خود این بود که فرزند من بدان که فردا که در پیشگاه الهی برای حساب ، حاضر می شوی درباره چهار چیز از تو می پرسند: جوانیت را در چه راه تمام کردی ؟ عمرت را در چه کار فانی نمودی؟ ثروتت را چگونه به دست آوردی ؟ و آن را در چه راه صرف کردی؟
کافی 2، ص135
لقمان به پسر خود چنین گفت:فرزند عزیزم همواره نفس خود را به اداء وظائف شخصی و انجام کارهای خویش ملزم کن. و جان خود را در مقابل شدائدی که از ناحیه مردممی رسد به صبر و بردباری وادار نما. اگر مایلی در دنیا به بزرگترین عزت و بزرگواری نائل شوی از مردم قطع طمع کن و به آنان امیدوار مباش. پیامبران و مردان الهی با قطع امید از مردم به مدارج عالیه خود نائل شدند .
بحار ، جلد 5 ، ص323
| تربیت دینی عاملی برای ارتقاء اخلاق الهی است | |
| نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: توجه به تربیت دینی و اسلامی و همچنین ارزشهای مبتنی بر غایت و هدف آفرینش انسان را به سوی اخلاق الهی سوق می دهد. | |
|
حجت الاسلام سید محمدرضا میرتاج الدینی نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با ذکر حدیثی که طی آن اولیاء خدا تمسک جستن انسان به اخلاق خدایی و الهی را سفارش می کنند، در تعریف اخلاق الهی گفت: اخلاقی را می توان الهی دانست که برگرفته از ارزشهای اسلامی و دینی باشد و انسان را به خدا برساند. اخلاق الهی جامعه را به سوی خدایی شدن سوق می دهد و رنگ و بویی الهی دارد. وی افزود: تربیتی که بر مبنای معارف الهی و آموزه های دینی باشد و ارزشهایی که بر مبنای غایت و هدف آفرینش را دربر می گیرد می تواند انسان را به اخلاق الهی برساند و یکی از ویژگیهای بارز اخلاق الهی هدایت انسان به کمال و خدایی شدن است. حجت الاسلام میرتاج الدینی با اشاره به اینکه یکی از اهداف خلقت انسان نیایش است نقشی که نیایش در اخلاق الهی ایفا می کند را همان اتصال انسان محدود و ضعیف به مبداء هستی که بی نهایت محسوب می شود عنوان کرد و افزود: اتصال انسان به مبداء هستی از طریق آفرینش، انسان را در فراگیری اخلاق الهی و تخلق، یادگیری و اجرای آن کمک می کند. به عبارت دیگر نیایش راهی است که انسان به عنوان یک موجود بی نهایت کوچک، به وجود بی نهایت بزرگ خداوند برسد. نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یاد آور شد: انسان موجودی است که نیاز به الگو دارد، الگوهای زنده و علمی که بتوانند فضای ذهنی و نظری را عینی کنند. برای تحقق اخلاق الهی درسطح جامعه پیش از تعریف اخلاق باید الگوها را تعریف کنیم. وی تصریح کرد: قرآن نیز روش تعریف الگوها را در موارد بسیاری مد نظر قرار داده و از آن بهره گرفته است. وقتی خداوند در قرآن می خواهد نیکی را تعریف کند می فرماید نیکی ایستادن به سمت مشرق با مغرب نیست، بلکه حقیقت نیکی افرادی هستند که به خداوند، پیامبر وی و روز قیامت ایمان آورده اند. حجت الاسلام سید محمد رضا میرتاج الدینی تأثیر گذارترین راه و روش تربیت اخلاقی برای فرد یا جامعه را معرفی الگوهای زنده عینی و عملی دانست که عمل به رفتارهای اخلاقی و آسمانی را مد نظر دارند. |
| آموزه های اخلاقی پیامبر(ص) بسیار جامع و کامل هستند/ بهره گیری از اخلاق پیامبر(ص) موجب آشنایی با صفات خداوند می شود | |
| خبرگزاری مهر ـ گروه دین و اندیشه: بی تردید اندیشه و تدبر در زندگی پیامبر اسلام(ص) در گرایش انسانها به دین اسلام مؤثر خواهد بود لذا کارشناسان و مسئولان در گفتگوهایی ضمن تأکید بر اینکه پیامبر اکرم(ص) از جامع ترین خصوصیات اخلاقی برخوردار هستند، بهره گیری از اخلاق آن حضرت را عاملی برای آشنایی با صفات ذات ربوبیت اعلام کردند | |
| اخلاق و عدالت شاخص زندگی پیامبر (ص) است | |
|
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر ضرورت شناسایی خصوصیات اخلاقی و اجتماعی رسول اکرم، گفت: پیامبر اسلام از تمام جنبه های اخلاقی و رفتاری، الگویی کامل و شایسته برای انسان امروز هستند، یکی از شاخص ترین ویژگی های ایشان اعتدال در همه موارد زندگی فردی و اجتماعی است، لذا بحث و تفحص بسیاری را می طلبد که درک آن آثار بسیاری در پی خواهد داشت . وی افزود: پیامبر اکرم(ص)، در همه حوزه های اعتقادی، اخلاقی و عملی پیامبر(ص)، شاخص را مشخص می کرد به گونه ای که زیاده روی و یا کوتاه آمدن از آن افراط و تفریط محسوب می شود، براین اساس نمی توان بدون یافتن اصول اعتدال آن را تفسیر و حتی تحصیل کرد، بنابراین تفسیر اعتدال موضعی است و می بایست موضع مشخصی را تعیین نمود لکن موضع حق به دور از افراط و تفریط است که معنا می یابد. حجت الاسلام سید احمد خاتمی با اشاره به اینکه هر انسانی نیازمند به مقلد بودن از رفتار پیامبر(ص) است، اظهار داشت: نگاه ما به الگو بودن اخلاق و رفتار پیامبر(ص)، باید همواره در رأس هرم زندگی قرار گیرد در این راستا لازم است زندگی خویش را با اصولی که ایشان آنها را در زندگی و در اجتماع رعایت می کرد تطبیق داده و بیشتر در زمینه شناسایی زندگی پیامبر گرامی اسلام مطالعه کنیم. پیامبر(ص) نمونه بارز عفو و گذشت در اسلام است رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی قم با بیان اینکه راه تکامل انسان پیروی از سیره پیامبر اسلام(ص) است، گفت: یکی از بارزترین شاخصه های اخلاقی پیامبر در زندگی فردی و اجتماعی عفو و گذشت است، این عوامل الگویی اساسی برای رسیدن به اخلاقی شایسته و در خور یک مسلمان واقعی هستند . حجت الاسلام علیرضا اعرافی رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی، اظهار داشت: عفو و گذشت یک اصل مهم در روابط میان انسانها است، بدون داشتن روحیه عفو و گذشت مشکلات متعددی در جامعه بوجود آمده و آنگاه سلامت جامعه قابل تأمین و تضمین نخواهد بود، با توجه به ویژگی هایی که از عفو پیامبر(ص) می توان دریافت کرد، گذشت در سه حوزه میان افراد و خانواده و همچنین بین گروه های جامعه خلاصه می شود. حجت الاسلام اعرافی یادآور شد: منطقی قوی در بیان و کلام پیامبر وجود داشته است، یکی از ویژگی های اخلاقی پیامبر نیز همین امر بوده است در موارد و روایات بسیاری نیز در اسلام شاهد گذشت پیامبر بوده ایم، برای شناخت پیامبر گرامی اسلام(ص) و پی بردن به آثار وجودی ایشان کافی است منابع عظیمی که از اسلام برجای مانده است گذری داشته و آنها را سرلوحه امور فردی و اجتماعی خود قرار دهیم. مطالعه در شخصیت رفتاری پیامبر(ص) بر مسلمانان واجب است معاون دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تأکید بر ضرورت شناخت جایگاه اخلاق پیامبر(ص)، اظهار داشت: در زندگی امروز رفتار پیامبر گرامی اسلام(ص)، بهترین نماد زندگی است در این رابطه باید مطالعه بسیاری در عمق زندگی آن حضرت داشته باشیم . وی با اشاره به اهمیت جایگاه عدالت محور بودن پیامبر در دین اسلام، اظهار داشت: یکی از صفات بارز که در ایشان بیش از همه صفاتشان نمایان بود و در قرآن نیز به صراحت به آن اشاره شده است، اعتدال و میانه روی در رفتار اجتماعی و در برخورد با دیگران است، اعتدالی که همه انسان ها از آن صحبت می کنند بدون تردید از جایگاه بالایی در اسلام برخوردار است که آدمی به پیروی کردن از آن و الگو قرار دادن آن سفارش شده است. وی با اشاره به اینکه پیامبر(ص) با هر موضوعی به شکل معقول برخورد می کرد، اظهار داشت: پیامبر گرامی اسلام با هر موضوع و با هر شخصی عادلانه رفتار می کرد و از افراط و تفریط که لازمه رفتار اعتدال گونه است خودداری می نمود، بعد از هجرت پیامبر به مدینه و گرایش بیشتر افراد به دین اسلام افراد میانه رو بودن پیامبر را مد نظر رفتار خویش قرار دادند و بر اساس آن رفتار می کردند . آموزه های اخلاقی پیامبر(ص) بسیار جامع و کامل هستند عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر ضرورت تعمق در رفتار پیامبر(ص)، اظهار داشت: آموزهای اخلاقی پیامبر گرامی اسلام(ص)، جامع و کامل بوده و به زمان خاصی محدود نمی شوند، از میان این ویژگیها فروتنی و تواضع حضرت در برخورد با دیگران بسیار چشمگیر است. وی با اشاره به اهمیت فروتنی و تواضع در دین اسلام، اظهار داشت: در بررسی اجمالی تاریخ اسلام و به ویژه در بررسی شیوه زندگانی پیامبر اکرم(ص)، می بینیم که ایشان خود را بالاتر از کسی نمی دانست و همگان را با هم برابر می دانست، این طرز تفکر ایشان است که موجب شد او به تمام کسانی که حتی با او یار نبودند نیز مهربان باشد. حجت الاسلام احمد احمدی با مهم دانستن الگو پذیری از رفتار پیامبر(ص) در زندگی، اظهار داشت: جدا از اینکه مطالعه و پژوهش در عمق زندگی آن حضرت می تواند در رفتار ما تأثیرگذار باشد، نباید تنها به خواندن اکتفا کنیم اگر یک لحظه به عمق مسئله و به عمق رفتار ایشان تأمل کنیم این رفتار در وجود ما ملکه می شود و این خصلت را باید همواره مد نظر خود در رابطه های شخصی و اجتماعی قرار دهیم که الگوپذیری از رفتار آن حضرت ما را بسوی سعادت در زندگی هدایت و رهنمون می کند. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: در زندگی امروز نمی توان همه چیز را در قانون مشخص کرد بلکه باید قدری در رفتار آن حضرت تأمل و تدبر به خرج داد و از رفتار آنان در زندگی و طرز برخورد با دیگران الگو گرفت و در واقع آنها درس عبرتی برای ما در زندگی باشند. "تواضع" از ویژگیهای بارز پیامبر اسلام(ص) است حجت الاسلام کاظم صدیقی با اشاره به جایگاه اخلاقی پیامبر گرامی(ص) نزد خداوند، گفت: اسلام دینی است که در آن همه افراد با یکدیگر برابر هستند، از این جهت پیامبر نشان دهنده این یکرنگی در دین اسلام است چرا که تواضع و فروتنی موجب شد تا ایشان بهترین بنده در روی زمین شوند. حجت الاسلام صدیقی افزود: از فروتنی و تواضع پیامبر(ص) هر چه بگوییم کم گفته ایم، آنقدر ایشان متواضع بوده که زبان از بیان آن ناتوان است، به همین نکته اکتفا می کنیم که ایشان نیز مانند همه مردم لباس می پوشید و مانند دیگران در جمع حاضر می شد، به هیچ کس کوچکترین بی احترامی نمی کردند و رعایت ادب را همیشه در نظر داشتند، همواره احوال دیگران را جویا می شدند، از دیگران عیادت می کردند و باید گفت که ایشان در همه ابعاد زندگی بنده شایسته خداوند و الگوی کاملی برای مسلمانان هستند. وی با اشاره به اینکه انسانها نباید خود را از دیگران برتر بدانند، اظهار داشت: وجود مبارک پیامبر(ص) در دین اسلام نمونه بارزی برای پیروی کردن از خصوصیات اخلاقی ایشان است در واقع ایشان بهترین اخلاق را داشته اند، در اسلام نیز به یکی بودن آفرینش انسان تأکید بی شماری شده است، بنابراین بالادست و پایین دست در جامعه معنای خود را از دست می دهد هنگامی که انسان پی به وجود خویش برد و در عمق معنویات و زندگی پیامبر جستجو کند دیگر بدنبال غرور و تکبر در زندگی نمی رود. "عدالت" از ویژگیهای ارزشمند پیامبر اکرم(ص) است عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه اعتدال و میانه روی پیامبر(ص)، در رفتار ایشان به خوبی مشهود بوده است، اظهار داشت: عدالت و میانه روی پیامبر گرامی اسلام در راستای ترویج اخلاق نیکو در اسلام یکی از مهمترین ویژگی های شخصیت ایشان در روابط فردی و اجتماعی است . سید علی موسوی نژاد مدیر گروه مذاهب اسلامی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه رفتارپیامبر(ص) نمونه بسیار خوبی برای الگوبرداری است، اظهار داشت: در قرآن کریم به بزرگی و عظمت شخصیت پیامبر تأکید فراوان شده است و خود ایشان نیز همواره مردم را به پرهیز از تند خویی توصیه می کردند، خداوند متعال نیز در سفارشی به پیامبر فرموده " ای پیامبر اگر تو خشن باشی همه از تو گریزان و روی گردان خواهند بودند"، در حالی که ایشان همیشه در رفتار و برخوردشان با دیگران میانه رو بودند و این تواضع ایشان محدود به سن خاصی نبود. پژوهشگر مرکز ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه سیره پیامبر(ص) منبع عظیمی از فیض و رحمت الهی است، اظهار داشت: رفتار متعادلانه پیامبر ابعاد وسیعی در زندگی را شامل می شود، ما به بهترین شکل می توانیم از طریق الگو پذیری رفتار ایشان از اخلاق آن حضرت بهره مند شویم. پیامبر(ص) از جامع ترین خصوصیات اخلاقی برخوردار بود معاون پژوهشی مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی قم با اشاره به اینکه خصوصیات اخلاقی رسول اکرم(ص) جامع ترین خصوصیات اخلاقی در دین اسلام هستند، گفت: یکی از شاخص ترین خصوصیات اخلاقی پیامبر که موجب شد ایشان بهترین بنده باشند تواضع در برابر دیگران است . حجت الاسلام سید حسن عابدیان معاون پژوهشی مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی قم، اظهار داشت: از روشن ترین خصوصیات پیامبر به عنوان پیشوای مسلمانان و کامل ترین فرد در اسلام فروتنی ایشان است که در وجود مبارک آن حضرت جلوه گر است، در سیره عملی و در فرمایشات رسول گرامی اسلام مشاهده می کنیم حضرت در برخورد با دیگران جانب احتیاط را رعایت می کردند و همیشه مراقب بودند که ذره ای تکبر و خود بزرگ بینی در ایشان بروز نکند. وی با اشاره به اینکه وجود پیامبر(ص) بهترین الگو و نمونه در زندگی هر انسان است، اظهار داشت: وجود مبارک رسول اکرم در اسلام موجب دلگرمی همه انسانها است از این رو خصوصیات اخلاقی ایشان بهترین منبع استفاده اخلاقی و اجتماعی برای هر شخصی است، اگر بتوانیم به این خصلت آن طور که مد نظر پیامبر است دست یابیم، می توانیم در همه حال از بهترین زندگی برخوردار باشیم . حجت الاسلام عابدیان در ادامه یادآور شد: مشکلات جامعه و همچنین مشکلات زندگی شخصی ناشی از تکبراتی است که در زندگی داشته ایم، برای اینکه این مشکلات را از زندگی و از جامعه دور کنیم لازم است قدری تکبر و غرور را از خود دور و ساده زیستی و فروتنی را از محضر پیامبر گرامی اسلام بیاموزیم . ریشه عفو و گذشت پیامبر(ص) در سعه صدر و دوستی با مردم است مدیر رادیو معارف با اشاره به اینکه اسلام بخشش را به مسلمانان توصیه کرده، یادآور شد: عفو و گذشت رسول اکرم(ص) ریشه در شرح صدر و دوستی و محبت ایشان به مردم دارد. مدیر رادیو معارف با تأکید بر ضرورت توجه و الگوبرداری از اخلاق نیکوی پیامبر، اظهار داشت: همان گونه که ایشان در رفتار خود بسیار با گذشت بودند، در زندگی امروز نیز عفو و گذشت مقابل دیگران عمل بسیار نیکویی است و بهترین یادگاری از سیره پیامبر گرامی اسلام برای ما است. حجت الاسلام بیات با اشاره به اینکه پیامبر(ص) بر خشم خود فروکش می کرد، اظهار داشت: یکی از نمونه های عفو و گذشت پیامبر را باید در فتح مکه دید که مشرکان مکه را با وجود اذیت و آزارهای زیاد به مسلمانان عفو می کرد. البته باید توجه داشت که پیامبر هیچ گاه در مقابل ترویج دین اسلام کوتاهی نمی کردند و در مقابل دشمنان اسلام که مانعی برای ترویج اندیشه های دین اسلام مقابله و جهاد می کردند. پیروی از عدالت پیامبر(ص) بر عهده تمام مسلمانان است سردبیر فصلنامه شیعه شناسی با بیان اینکه برخورد پیامبر اسلام(ص) با افراد بسیار معتدل بود، گفت: پیروی از عدالت و میانه روی، این ویژگی برتر پیامبر گرامی اسلام به منظور ترویج دین اسلام وظیفه هر مسلمان خداجوی است. حجت الاسلام دکتر سید رضا مؤدب سردبیر فصلنامه شیعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه قم، با تأکید بر اینکه یکی از ویژگی های مهم پیامبر(ص) اعتدال و میانه روی است، اظهار داشت: خداوند متعال در قرآن کریم پیامبر را در آیات بسیاری مورد وصف قرار داده و می فرماید، ای رسول ما در رفتار خود میانه رو باش. سردبیر فصلنامه شیعه شناسی با اشاره به اینکه در زندگی امروز دو راه قابل بررسی است، یادآور شد: دو معیار در حیطه خصوصیات اخلاقی پیامبر(ص)، به ویژه اعتدال و میانه روی ایشان قابل بحث است، اول اینکه آشنایی بیشتر با زندگی پیامبر گرامی اسلام که چگونه عبادت و چگونه رفتار روزانه خود را تنظیم می کردند و دوم اینکه کمک از خرد ورزی و قدرت عقل و استفاده از نیروی فکری که خداوند در وجود ما نهاده است، اینکه ما همواره راه درست و منطقی را فراروی خود قرار دهیم و از آن بهره ببریم. ساده زیستی یکی از ارکان زندگی پیامبر(ص) است معاون تبلیغ و آموزشهای کاربردی حوزه علمیه قم با بیان اینکه ساده زیستی یکی از ارکان زندگی پیامبر اسلام است، گفت: پیامبر(ص) ساده زندگی می کردند تا اقشار مختلف مردم فاصله ای را با ایشان احساس نکنند . حجت الاسلام محمد حسن نبوی با اشاره به اینکه فخر فروشی یکی از کارهای باطل در دین اسلام است، اظهار داشت: در چنین فضایی بود که پیامبر گرامی اسلام (ص) رسالت خود را آغاز کرد و به حق به بهترین شکل وظیفه خود را انجام داد، حال ایشان می باید اداره امور مسلمانان و فرهنگ ریشه دار و عمیقی که اعراب برای خود ساخته بودند را در دست می گرفت و آن را کنترل می کرد، خلاصه کلام اینکه ایشان هیچ وقت ساده زیستی و هماهنگ بودن با زندگی مردم را از خود دور نمی ساختند. معاون تبلیغ و آموزشهای کاربردی حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه ساده زیستی و زندگی همراه با حقارت دو مقوله جدا از یکدیگر هستند، یادآور شد: هیچگاه نباید این دو را یکی دانست، این دو بحث به طور کامل جدا از هم هستند اگر چنانچه شخصی از وضعیت مالی مناسبی بهره مند است و در کنار فردی که از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نیست زندگی کند این کار او نوعی هنر محسوب می شود. عدم وابستگی به امور دنیوی مصداق ساده زیستی پیامبر(ص) است حجت الاسلام حشمتی از پژوهشگران حوزه دین با تأکید بر اینکه پیامبر اکرم(ص) بسیار ساده زندگی می کردند، اظهار داشت: ساده زیستی و تواضع پیامبر(ص) به این معنا است که ایشان به دنیا و تعلقات آن هیچگونه دلبستگی نداشتند که این خود مصداق بارز ساده زیستی آن حضرت است. حجت الاسلام محمدرضا حشمتی با اشاره به ساده زیستی پیامبر اکرم(ص)، اظهار داشت: ساده زیستی که یکی از مهمترین خصوصیات اخلاقی زندگی رسول گرامی اسلام (ص) است به معنایی که بیشتر افراد از ساده زیستی برداشت می کنند نیست، بلکه به این معنا است ایشان به دنیا و تعلقات آن دلبستگی نداشتند و خود را به ظواهر دنیا مشغول نمی کردند. حجت الاسلام حشمتی در ادامه با تأکید بر عدم تعلق پیامبر اسلام(ص) به دنیا و ظواهر آن، تأکید کرد: با شناخت هر چه بیشتر سیره و خصوصیات اخلاقی پیامبر(ص)، می توانیم همان راهی که راه سعادت و کمال به سوی معبود جهان است برسیم ضمن اینکه به هیچ وجه خود را به دنیا متعلق ندانسته و نسبت به ظواهر دنیا بی تفاوت باشیم . خوش خلقی از ویژگیهای بارز پیامبر اسلام(ص) است عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با بیان اینکه خوش خلقی یکی از ویژگیهای بارز در زندگی پیامبر اکرم(ص) است، گفت: خوش خلقی پیامبر در جذب اقشار مختلف به آن حضرت تأثیر به سزایی داشته است . مهدی فرمانیان عضو هیئت علمی مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب قم، در مورد ویژگی های اخلاقی پیامبر(ص)، به ویژه خوش خلقی ایشان، اظهار داشت: پیامبر گرامی اسلام(ص)، در طول زندگی پرقدر و منزلت خویش، بهترین خصوصیات اخلاقی را بروز دادند و به همین علت نیز بهترین بنده خدا در روی زمین بود، یکی از ویژگیهایی که در وجود پیامبر به خوبی قابل لمس بود خوش خلقی و برخود نیکو با دیگران بود. عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با اشاره به گرمی برخورد پیامبر اکرم با دیگران، یادآور شد: یکی دیگر از مسائلی که در حسن خلق و خوش خلقی پیامبر(ص) می توان به آن اشاره داشت این است که عذر افراد را به راحتی می پذیرفتند حتی اگر به ایشان دروغ گفته می شد، در واقع ایشان هیچگاه کارهای مردم را نقد نمی کرد و گوش شنوای مردم و حلال مشکلات آنها بود. عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه خصوصیات اخلاقی پیامبر(ص)، بهترین درس برای زندگی اجتماعی و فردی هر شخص است، اظهار داشت: با مطالعه در بخش اخلاقی و رفتاری پیامبر اعظم(ص)، در برخورد خود با دیگران می توانیم بهره کامل را از این خصوصیات داشته باشیم، فقط کافی است کمی از تکبر و غرور دوری کرده و خلقت همه انسانها را یکی بدانیم . ساده زیستی پیامبر(ص) از جاذبه های اسلام است معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه ساده زیستی پیامبر(ص)، یکی از عوامل جذب افراد به اسلام است، اظهار داشت: پیامبر گرامی اسلام دارای ویژگیهای جامع و کاملی هستند، اما یکی از پرجاذبه ترین عواملی که دلهای مردم را مجذوب دین اسلام می کند، ساده زیستی پیامبر(ص) در زندگی فردی و اجتماعی است . حجت الاسلام عباس اسکندری با بیان ویژگی هایی از ساده زیستی پیامبر(ص)، گفت: پیامبر گرامی اسلام از دانشی که خداوند در اختیارش نهاده بود بهره کامل را برد و در انجام دادن رسالت خود از هیچ تلاشی فرو گذار نبود و جامعه را به سمت تعالی سوق دادند در اینجا لازم است که به نکاتی از سادگی زندگی پیامبر(ص)، اشاراتی داشته باشیم. معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی با تأکید بر اینکه امام(ره) نمونه بارزی در الگوپذیری از رفتار پیامبر(ص) بود، اظهار داشت: در زمان معاصر می توانیم زندگی امام(ره)، را مثال بزنیم به این دلیل که ایشان ساده ترین شکل استفاده از امکانات موجود در زندگی را برای خود برگزیده بود و در اصل خصوصیات اخلاقی پیامبر را سرلوحه کار خویش قرار داده بود این عاملی برای موفقیت حضرت امام(ره)، محسوب می شود، ما نیز باید با آگاهی کامل از زندگی پیامبر رفتار این حضرت را مد نظر خود داشته باشیم تا بتوانیم هر چه بهتر از زندگی بهره ببریم و نزد خدا محبوب باشیم. پایبندی به توحید مصداق بارز ساده زیستی پیامبر(ص) است عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با تأکید بر برخورداری پیامبر(ص) از ویژگیهای شاخص، اظهار داشت: پیامبر(ص) در زندگی خود به این مهم رسیده بودند که نهایت هستی در دنیا خالق هستی است و همین امر ساده زیستی پیامبر اکرم(ص) را تأیید می کند که بر اساس آن به مصرف کمتر توجه کرده و عنایت ویژه ای به کمال و نزدیکی به خالق هستی داشتند . عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با اشاره به ساده زیستی رسول اکرم(ص)، تصریح کرد: نکته اول در ساده زیستی پیامبر گرامی اسلام(ص) بر این است که ساده زیستی در زندگی ایشان چگونه برداشت می شود و بر چه اصولی استوار است، بر اساس آنچه در آثار تاریخی معنوی از سیره نبی اکرم(ص) بدست آمده است می توان دریافت که ساده زیستی آن حضرت توحید نابی است که منتهی به ویژگی برتر در زندگی حضرت شده است. موحدیان گفت: وظیفه ما به عنوان یک مسلمان و پیرو راه پیامبر(ص)، در توسعه اخلاق برتر در زندگی این است که از مواهبی که خداوند برای ما در زمین قرار داده است به خوبی استفاده کنیم، در فلسفه آفرینش انسان از آنجایی که هدف از خلقت آدمی پایداری در این دنیا نیست، پس بنابراین همه آنچه که در اختیارش قرار دارد در رسیدن به هدف متعالی تری باید استفاده گردد. هدف از بعثت پیامبر(ص) تحقق اخلاق در دین بوده است عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه ایلام با تأکید بر اینکه پیامبر اسلام(ص) برخوردار از ویژگیهای خاص و انسان کاملی است، اظهار داشت: خوش خلقی و به تعبیری اخلاق نیکو در رفتار و اخلاق ائمه معصومین(ع) فراوان دیده می شود، اما بهترین خصوصیات اخلاقی در وجود گرامی پیامبر اسلام(ص) است و آن حضرت خود، هدف از بعثت را تحقق اخلاق در دین می دانست . وی با اشاره به محوریت اخلاق در جامعه، یادآور شد: فیلسوفان اخلاق و علمای دانشمند در زمینه اخلاق اساس و محور یک جامعه دینی را اخلاق می دانند، در حیطه گسترده مباحث اخلاقی در جامعه آگاهی، فهم و علم به مسائل اخلاقی بسیار لازم است در واقع تا علم و آگاهی به مسئله ای وجود نداشته باشد و تا مسئله ای به درستی درک و شناسایی نشود اساس و بنیاد خود را از دست می دهد این قضیه در مباحث اخلاقی صدق می یابد . حسن قنبری با اشاره به اینکه تقویت مسائل اخلاقی در جامعه مسئله بسیار مهمی است، تصریح کرد: در حال حاضر با آگاهی مردم در همه زمینه های اخلاقی جامعه، همه مردم می دانند که پایه و اساس جامعه اسلامی اخلاق است، با توجه به اینکه نهایت کمال در پیامبر گرامی اسلام(ص) نمود دارد نه تنها همه افراد جامعه، بلکه همه نهادهای فرهنگی و دینی باید مسائل اخلاقی را با توجه به پیروی از پیامبر اکرم(ص) در جامعه تقویت کنند. اخلاق پیامبر(ص) باید الگویی برای مسلمانان باشد عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه پیامبر گرامی اسلام(ص) نه تنها آموزگار انسانها است، بر ضرورت پیروی از اخلاق حسنه پیامبر تأکید کرد و گفت: مسلمانان باید از اخلاق و اعمال شایسته پیامبر اسلام (ص) پیروی کرده و با خلق نیک نمونه ای از مسلمانی واقعی باشند . عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با تأکید بر اینکه رفتار نبی اکرم(ص) بر همگان حجت است، یادآور شد: حجت رفتار پیامبر اسلام(ص) بر همگان واضح است، در ادیان مختلف هنگامی که شخصیتی برجسته وجود دارد مردم می توانند از وجود این شخصیت بهره برده و به آن اقتدا کنند، در دین اسلام نیز همین گونه است مسلمانان زمانی ایمان کامل می آورند که به پبامبر اقتدا کنند . صادق نیا در ادامه افزود: بر اساس این پیش فرض اگر پیامبر(ص)، توانست به مراتبی برسد ما نیز می توانیم مانند او باشیم چرا که در روایات آمده است که روز قیامت هیچ چیزی مانند خوش خلقی سنجیده نمی شود، پیامبر اکرم(ص) در میان مردمی زندگی می کردند که دارای فرهنگی مرده بودند ایشان در میان این مردم شهره خوش خلقی بودند بنابراین ما نیز باید بتوانیم در دنیای امروز مانند پیامبر(ص) رفتار کنیم. پیروی از اخلاق پیامبر(ص) نیازمند شناخت دقیق است پژوهشگر پژوهشکده باقرالعلوم با تأکید بر ضرورت شناخت ابعاد وجودی پیامبر اکرم(ص) به صورت عمقی و ریشه ای، یادآور شد: پیامبر اکرم مصداق زیبایی اخلاقی در اسلام هستند و برای آنکه بتوان به خوبی و شایستگی ویژگیها و خصوصیات اخلاقی ایشان را الگو قرار داد، باید به شناختی عمیق از آن حضرت نائل شد . محمد عمومی با تأکید بر ضرورت شناخت پیامبر خوش خلقی را یکی از ویژگیهای بارز و ارزشمند آن حضرت عنوان کرد و یادآور شد: در مرحله بعد از شناخت خصوصیات اخلاقی پیامبر(ص)، ابعاد خوش خلقی از نظر مفهومی باید مورد بررسی قرار گیرند تا مصداقهای آن دچار اشتباه نگردند تا بدانیم که آیا تبسم داشتن بر لب خوش خلقی محسوب می شود یا اینکه معنای عمیق تری دارد. وی با اشاره به اینکه درون زیبا، و سیره و باطن نیک داشتن در بروز حسن خلق مؤثر است، تصریح کرد: با توجه به اینکه پیامبر اکرم(ص) درونی زیبا داشتند و بعد از شناخت این مطلب و روشن شدن قضیه، اراده و عزم مهم است هنگامی که شخص اراده و عزم می کند که پیامبر را الگوی خود قرار دهد آنگاه می تواند موفق باشد در واقع تا زمانی که اراده قوی وجود نداشته باشد کسی قادر نیست پیامبر را به عنوان الگو برای خود در نظر داشته باشد. وی با اشاره به مرحله بعدی از شناخت خوش خلقی پیامبر(ص)، اظهار داشت: مسئله دیگری که در زمینه شناخت بعد خوش خلقی پیامبر الزامی است مسئله استمرار و یک نوع نظارت و در اصل مراقبت از این ویژگی است که در مراحل بالا بدست آمده است بکارگیری و بهره مندی از این صفت نیازمند استمرار و محافظت از آن است. اخلاق پیامبر (ص) الگویی برای تدبر در دین اسلام است عضو هیئت علمی مر کز مطالعات ادیان و مذاهب قم با تأکید بر اینکه حضرت محمد (ص) مظهر اخلاق و نمونه ارزشمندی برای مسلمانان هستند، گفت: خصوصیات اخلاقی پیامبر اسلام(ص)، نمونه بسیار خوبی برای مطالعه در شخصیت ایشان و ویژگیهای دین اسلام است تا طی آن با قدری تأمل و تدبر، نتایج این مطالعه سازنده فرهنگ زندگی امروز مسلمانان باشد . عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه اخلاق پیامبران الهی از سوی پیامبر اسلام(ص) تکمیل شده است، یادآور شد: پیامبر بارها و بارها در قرآن به عنوان رحمت در اسلام خوانده شده است بنابراین فلسفه بعثت پیامبر(ص) علاوه بر اینکه ترویج کننده دین اسلام است مروج دین با توجه به مباحث اخلاقی نیز بوده و در واقع انتقال دهنده دین اسلام با جلوه های اخلاقی پیامبر اسلام است . ملک مکان در ادامه با بیان اینکه پیامبر(ص) بسیار مهربان بود، گفت: علاوه بر اینکه پیامبر اکرم(ص) در برخورد با پیروان و یاران خویش بسیار خوش سخن و خوش برخورد بودند با دشمنان خود نیز تا آنجایی که به دین اسلام لطمه ای وارد نمی شد مهربان بودند این نمونه مناسبی برای بهره گیری از سجایای اخلاقی ایشان است که بهترین فرد در روی زمین اینگونه متواضع عمل می کند. بهره گیری از اخلاق پیامبر(ص) موجب آشنایی با صفات خداوند می شود عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص) نمونه و مظهر اخلاق در جامعه است، اظهار داشت: وظیفه هر مسلمان به عنوان پیرو پیامبر اکرم بهره گیری از از خصوصیات اخلاقی آن حضرت است تا به این ترتیب صفات ذات ربوبیت را به خوبی بشناسیم. محمد نصیری عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم، مهر تصریح کرد: خصوصیات اخلاقی پیامبر گرامی اسلام(ص)، عبارت از رفتارها و گفتارهای ایشان در زندگی فردی و اجتماعی است، از منظر سیره تربیتی پیامبر اسلام گفتارهایی که در مقام تربیت انسانها از حضرت بازگو شده اهمیت بسیاری در تربیت نسلها دارد. عضو هیئت علمی مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم با تأکید بر اینکه تاریخ اسلام ثبت کننده خصوصیات اخلاقی پیامبر اکرم(ص) است، تصریح کرد: در واقع عشق و علاقه مردم آن روز و انسانهای دنیای امروز به پیامبر بعد از گذشت 1400 سال به همین عامل ساده زیستی پیامبر مربوط می شود، امروز نیز همچنان در زندگی خویش از رفتار پیامبر بهره می بریم و در هیچ زمانی این خصوصیات تکراری و بی محتوا نخواهند بود. |
| ویژگیهای اخلاقی رسول خدا(ص) | |
| خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: رسول اکرم(ص) به عنوان خاتم پیامبران از ویژگیهای خاصی برخوردار هستند که آگاهی از آنها برای هر انسان مسلمانی ضروری بوده، شناخت بهتر پیامبر اسلام و ویژگیهای بارز مسلمانی را موجب شده، عشق به آموزه های اسلام را افزایش داده و چهره واقعی اسلام و مسلمان را تبیین خواهد کرد . | |
|
به گزارش خبرگزاری مهر، در میان ویژگیهای رسول خدا (ص) هیچ چیزی مهمتر از اخلاق آن حضرت نیست. این ویژگی همان چیزی است که خداوند، رسول خود را به دان ستوده و فرموده است: « انک لعلی خلق عظیم »، تو بهترین خلق و خو را داری. و خود رسول (ص) هم فرموده است که برای احیای مکارم اخلاقی مبعوث گشته است و تازه مسلمانان نیز وقتی وصف آن حضرت را برای دیگران می گفتند، مهمترین ویژگی دعوتش را همین می دانستند که: «و یأمر بمکارم الاخلاق». حضرت بعدها هم در آموزه‌های خود روی اخلاق تکیه بسیاری داشت و می فرمود: خداوند کریم است، کرامت و ارزشهای اخلاقی (معالی الاخلاق) را دوست دارد و جای دیگر هم فرمود: سنگین ترین چیز در ترازوی مؤمن در روز قیامت «حسن خلق» است و فرمود: بهترین دوست من از میان شما، کسی است که بیشترین دوستی را با مردم دارد و به همین قیاس رابطه غیر دوستانه برخورد با خشک مقدسی یک جنبه مهم تاریخ زندگی پیامبر(ص) رعایت دقیق قوانین الهی و وحیانی است. پیامبر تابع قرآن است و به هیچ روی مجاز به تخطی از آنها نیست. در اینباره بسان قرآن، از افراط و تفریط بیزار است و تلاش می‌کند همان گونه که به او دستور داده شده تا مستقیم حرکت کند «و استقم کما امرت» همین رویه را میان مردم نیز ترویج کند. حضرت می‌کوشد تا احکام را به مردم یاد بدهد و حدود دین و احکام شرعی را مشخص کند. به گزارش پایگاه پیامبر اعظم (ص)، در این میان یک اصل مهم تفهیم این نکته به مردم است که دین را باید از خدا و رسول بگیرند و حلال و حرام را بر اساس قرآن و سنت بشناسند. در خود قرآن از یهود به خاطر این که بی دلیل برخی از حلالها را حرام کرده اند، چندین بار گله شده است. قرآن و رسول و امامان دین، به همان اندازه که از لاابالی گری بیزار هستند از خشک مقدسی که ناشی از ضعف قوه عقلانی و تمسک به ظواهر است نیز بیزارند. پیامبر (ص) بدون اجازه خداوند چیزی را حلال یا حرام نمی کرد . رعایت حلال و حرام الهی، جزو اصولی بود که پیامبر به مردم آموزش می داد و بر آن تأکید می‌کرد. این مطلب را قرآن هم مکرر فرموده بود که اینها حدود الهی است و تخطی از آنها بر هیچ کس روا نیست. آنچه هست، اینکه قرآن و حدیث باید با درایت فهمیده شود و ظاهرنگری، انسان را به کج فهمی می‌کشاند. نظافت شخصی و عطر زدن و.. پیامبر (ص) زندگی اجتماعی و فردی خود را در شکل معمول و حتی خوب آن شکل می داد. لباس سفید می‌پوشید، عطر می‌زد، موهای سر را مرتب شانه می کرد و مرتب دندان‌هایش را مسواک می‌کرد. در میان این مسائل، عطر زدن برای آن حضرت یک اصل بود. در روایت هست که در خانه پیامبر، محلی بود که پیامبر همیشه از آنجا خود را عطر می‌زده است . تصور عمومی چنان است که گویی اگر کسی ثروتمند نباشد، نباید از این قبیل امور استفاده کند، درحالی که چنین نیست. حضرت خود زندگی ساده ای داشت، روی همان حصیری که شبها نماز شب می خواند، روز می نشست و با مردم گفتگو می کرد و میهمانانش را پذیرای می نمود . نوع غذا خوردن او نیز در همان حد معمول بود، روی زمین می نشست و غذا می‌خورد، اما از رسیدگی به خود و تمیز و معطر بودن غافل نبود . پیامبر و شوخ طبعی پیامبر (ص) فردی شوخ طبع بود و هیچ حالت خشم و عصبانیت در او دیده نشد. در حدیث آمده است: کان بالنبی دعابة، یعنی مزاحا. اما این تبسم به معنای قهقهه زدن نبوده بلکه فقط متبسم بود: ما رأیت النبی ضاحکا ما کان الا یتبسم. این شوخ طبعی هم خود او را سرحال نگاه می‌داشت و هم مردم را آرام و راضی نگاه می داشت. عبادت حضرت عبادت حضرت نیز استثنایی بود. نماز شب که بر پیغمبر واجب بوده و خدا از او خواست که «نِصفه اوانقص منه الا قلیلا» که نیمی از شب یا اندکی کمتر از آن را قرآن و نماز بخواند. خداوند در قرآن می‌فرماید: «ان ربک یعلم أنک تقوم ادنی من ثلثی اللیل و نصفه و ثلثه و طائفة من الذین معک» حضرت علی (ع) در یکی از جنگها می‌گوید که همه خوابیده بودند اما پیغمبر مشغول عبادت بود: لقدر أیتنا و ما فینا قائم الا رسول الله (ص) تحت الشجرة یصلی و یبکی حتی اصبح. در میان ما تنها کسی که ایستاده و زیر یک درخت نماز می‌خواند و تا صبح گریه می‌کرد، پیامبر بود. ابوذر هم که خود آیتی در زهد و عبادت بود می‌گوید: شبی با آن حضرت نماز می‌خواندم، آن قدر ایستاد و نماز خواند که من خسته شده سرم را به دیوار گذاشتم. همین نماز شب بود که پیامبر را به مقام محمود، یعنی مقام شفاعت رساند و این سفارش حق تعالی بود که: و من اللیل فتهجد به نافلة لک عسی أن یبعثک مقاما محمودا. نافله شب را به جای آر باشد که خداوند تو را به مقام محمود برساند. پیامبر رحمت خداوند در قرآن می‌فرماید: و ما أرسلناک الا رحمة للعالمین. پیامبر رحمت بدین معناست که آن حضرت هیچ گاه از مردم خشمگین نمی شد، به ویژه در اموری که مربوط به آموزش دین به آنان بود. در نقلها دارد که فکان لایبغضه شی‌ء و لایستفزه. و دارد که کان اوسع الناس صدرا. و نیز دارد که قد وسع الناس منه بَسطه و خلقه فصار لهم أبا. همه این عبارات به معنای آن است که حضرت سعه صدر کامل برای دریافت سخنان مردم داشت و سر فرصت به هدایت آنان می‌پرداخت. پیامبر رحمت بدان معنا بود که بت پرستان را هم که آزارش می‌دادند نفرین نمی‌کرد و می فرمود: خداوندا! قوم مرا هدایت کن. وقتی به حضرت گفتند مشرکین را نفرین کنید، حضرت فرمود: انی لم أبعَث لعانا و انما بعِثت رحمة‌ً . تأثیر پیامبر تنها در مسلمانان نبوده و نیست. بعثت حضرت ختمی مرتبت، برای همه عالم رحمت بوده و این رحمت همچنان مستدام است. مردمداری مردمداری برای هر قشری به گونه ای خاص معنا دارد برای یک رهبر، برای یک خطیب، برای یک امام جماعت مسجد یا کاسب، رفتارهای خاصی می‌تواند سبب جذب مردم شود. پیامبر حتی در عبادت هم مردم را خسته نمی‌کرد. شنیده نشده است که پیامبر نماز جماعتش طولانی باشد. البته از اینکه کسی هم تندتند نماز بخواند بدش می آمد و تذکر می‌داد. درباره حضرت آمده است که: یکثر الذکر، یقل‌ّ اللعن، یطیلالصلاة، یقصر الخطبة و کان لایأنف و لایستکبر. یمشی مع الارملة والمسکین فیقضی له حاجته. فراوان یاد خدا می‌کرد، لعنت کمتر می‌کرد، نمازش را با آرامش می‌خواند، خطبه نمازش کوتاه بود، تکبر نداشت، با فقرا و یتیمان می‌نشست و نیاز آنها را برآورده می‌کرد. در همین حال، انتظار احترام هم از مردم نداشت. خدا البته از مردم می‌خواست حرمت پیامبر را نگهدارند. اما خود پیامبر پایبند احترامات رسمی نبود. از این که کسی جلوی پایش بلند شود، کراهت داشت. این خودش محبت بیشتری در مردم ایجاد کرده بود. یک نمونه جالب از مردمداری همین است که وقتی نماز می‌خواند و صدای گریه بچه ای می‌آمد، سوره‌های کوچک را می‌خواند تا نماز تمام شود. وقتی علت را پرسیدند، فرمود اگر نماز را طول می دادم حواس مادرش پرت می‌شد. حضرت حتی سراغ ضعیف ترین آدمها را می‌گرفت: زن سیاهپوستی در مدینه بود که کارهای مسجد را می‌کرد. چند روزی خبری از او نشد. حضرت سراغ گرفت، گفتند: مرد. حضرت فرمودند شما با اینکارتان مرا آزار دادید که خبر نکردید. در اصل مردم تصور کرده بودند این شخص این اندازه ارزش ندارد که پیامبر (ص) برای او خبر کنند. حضرت فرمود اکنون قبر او را به من نشان دهید. قبر را نشان دادند. حضرت به سراغ قبر او رفت و بر او درود فرستاد . |
 | |||||||||||||
|
سخنان رهبری. روزمعلم
دیدار پرشور هزاران نفر از معلمان سراسر کشور1386
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار پرشور هزاران نفر از معلمان، «تعلیم و معلمی» را حقیقتی بسیار با عظمت و در خور شأن وجود مقدس پروردگار و انبیای الهی برشمردند و با اشاره به تأثیر استثنایی معلمان در سرنوشت ملت و کشور تأکید کردند: نقش «معلمانِ هنرمند و جهادگر و دلسوز» در پیشرفت و تعالی جامعه، از تبدیل خاک به طلا نیز با ارزش تر است.
حضرت آیت الله خامنه ای در این دیدار که در روز معلم و سالروز شهادت استاد مطهری برگزار شد «معلمی» را، افروختن چراغ «حیات بخش هدایت و دانایی» در دل و جان انسانها برشمردند و در تبیین اهمیت بی نظیر این مسئولیت خاطرنشان کردند: هر کدام از آثار بسیار با ارزش، عالمانه و عمیق شهید مرتضی مطهری که حاصل و نتیجه جایگاه معلمی ایشان است چراغ جاودانه ای است که در ذهن و دل جامعه روشن شده بنابراین ارزش «معلمی» در معنا و مفهوم عمومی آن، حقیقتاً بسیار با عظمت و حیات بخش است.رهبر انقلاب اسلامی، معلمیِ آموزش و پرورش را، جلوه برجسته ای از مفهوم عام معلمی دانستند و افزودند: این نقش استثنایی، در مقایسه با تأثیر دیگر معلمان زندگی انسان، یعنی «پدر و مادر» و استادان و دانشمندان نیز نقشی بالاتر است .
حضرت آیت الله خامنه ای اهمیت ویژه معلمان را ناشی از تأثیر بی بدیل «آموزش و پرورش» در حیات فرد و جامعه خواندند و افزودند:همه افراد جامعه در دوران طلایی فراگیری خود یعنی از دبستان تا پایان دبیرستان، وارد کارگاهی عظیم وقرنطینه ای عمومی می شوند که نقش آفرین اساسی آن «معلم»است و به همین علت معلمی حقیقتاً شغلی شریف و با عظمت است.ایشان، برخورداری از جامعه ای مستقل، مستعد، با اخلاق، پاکدامن، شجاع، مبتکر، مدبر، نقدپذیر، قانون پذیر، سختکوش و آرمان طلب را آرزوی همه ملتها خواندند و افزودند: تحقق این آرزوی بزرگ در گرو «کار و تلاش» معلمان است و لذا «معلمی» در اذهان جامعه بشری نیز ازجایگاهی بی نظیر برخوردار است.رهبر انقلاب اسلامی، «مجموعه آموزش و پرورش» را حساس ترین دستگاه کشور برشمردند و افزودند: تجلیل و تکریم از معلم در نظام اسلامی، تعارف و حرف نیست بلکه حقیقتی است که از شأن و شرافت معلمی سرچشمه گرفته است.ایشان، تکریم معلمان را وظیفه آحاد مردم، خانواده ها و مسئولان برشمردند و در عین حال خاطرنشان کردند: معلمان پرتلاش کشور باید بیش از دیگران قدر جایگاه حساس خود را بدانند و به این نکته توجه کنند که اگرچه معلمی مثل دیگر مشاغل، راهی برای گذراندن معیشت نیز هست اما دغدغه و مسئله اصلی یک معلم، رسالت و مسئولیت عظیمی است که در تحقق سرنوشت روشن جامعه و کشور بردوش او قرار دارد.ایشان، فعالیتهای نظام آموزش و پرورش را خوب ارزیابی کردند و افزودند: باید با استفاده از افراد فرزانه و اندیشمند موجود در آموزش و پرورش، حرکتی تحول گونه در این بخش و در «ساماندهی و شکل و محتوای» محیطهای آموزشی و مطالب درسی صورت گیرد تا آینده روشن این مجموعه در پرتو تدین، علاقه مندی و دلسوزی موجود در معلمان محقق شود .
حضرت آیت الله خامنه ای جامعه معلمان کشور را جامعه ای دلپذیر، پاکدامن، متعهد، کوشا و صبور خواندند و با اشاره به تلاش دشمن برای تأثیرگذاری برقشرهای مهم مردم افزودند: همان گونه که در پیام سال جدید گفته شد دشمنان ملت ایران امسال سه هدف اساسی، یعنی جلوگیری از پیشرفت علمی، ایجاد عقب ماندگی اقتصادی و تفرقه افکنی درصفوف متحد مردم را پیگیری می کنند و معلمان به علت اهمیت و حساسیت این شغل، همچون 27 سال اخیر یکی از اهداف اصلی این توطئه ها هستند اما جامعه معلمان همچون گذشته، مثل کوه در مقابل امواج فشار و توطئه ایستاده است.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به حرکت رو به پیشرفت علمی – سیاسی – اقتصادی و دفاعی کشور خاطرنشان کردند: دیکتاتورهای جهان با توجه به پیشرفت روزافزون ایران و تأثیرپذیری محسوس ملتهای مسلمان از نفوذ معنوی و آرمانی انقلاب اسلامی، همه تلاش و امکانات خود را برای متوقف کردن ملت ایران به کار گرفته اند، اما ملت و مسئولان نظام با تکیه بر «عقل، شجاعت و احساس مسئولیت جمعی» و با توکل بر خدا این راه افتخارآفرین را ادامه می دهند.
در آغاز این دیدار وزیر آموزش و پرورش با گرامی داشتن یاد معلمان شهید .مطهری ، رجایی و باهنر گفت: تدوین لایحه نظام جامع تربیت معلم و افزایش صد درصدی پذیرش دانشجو در مراکز تربیت معلم در سال 1385، احیای معاونت پرورشی، گسترش فرهنگ قرآنی و پیگیری تولید برنامه درسیِ ملی از جمله اقدامات این وزارتخانه برای ارتقای علمی و معنوی معلمان و دانش آموزان است.آقای فرشیدی افزود برای رفع مشکل معیشتی معلمان، بودجه آموزش و پرورش 60 درصد افزایش یافته است و در سال هشتاد و پنج، 23 هزار واحد مسکونی و زمین به فرهنگیان واگذار شد، ضمن آنکه بودجه وام قرض الحسنه فرهنگیان نیز 12 برابر شده و برای تکمیل پوشش بیمه ای معلمان هم شرکت بیمه معلم ایجاد شده است.
وزیر آموزش و پرورش توسعه فضای آموزشی را از دیگر برنامه های این وزارتخانه برشمرد و گفت در سال 1386 بیش از 6000 مدرسه با 35 هزار کلاس درسی ساخته و به فضای اموزشی کشور افزوده می شود.
هوش وذکاوت
صاحب کتاب اساور من ذهب درباره حافظه و ذکاوت آن بانوى بزرگوار چنین مینویسد: در اهمیت هوش و ذکاوت آن بانوى بزرگوار همین بس که خطبه طولانى و بلندى را که حضرت صدیقه کبرى فاطمه زهرا صلوات اللّه و سلامه علیها در دفاع از حق امیر المؤمنین علیهالسّلام و غصب فدک در حضور اصحاب پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ایراد فرمودند، حضرت زینب علیها السلام روایت فرموده است. و ابن عباس با آن جلالت قدر و علو مرتبه در حدیث و علم، از آن حضرت روایت نموده و از آن حضرت به عقیله تعبیر می کند. چنانچه ابوالفرج اصفهانى در مقاتل می نویسد: ابن عباس خطبه حضرت فاطمه سلام اللّه علیها را از حضرت زینب سلام اللّه علیها روایت کرده و می گوید: حدثتنى عقیلتنا زینب بنت على علیهالسّلام..» دقت کنیم که حضرت زینب علیها السلام با اینکه دخترى خردسال (یعنى هفت ساله و یا کمتر) بود، این خطبه عجیب و غرّاء که محتوى معارف اسلامى و فسلفه احکام و مطالب زیادى است را با یک مرتبه شنیدن حفظ کرده، و خود یکى از راویان این خطبه بلیغه و غراء می باشد .
|
© پایگاه اطلاع رسانی رجا
نقش محبت و مهرورزی در تعلیم و تربیت
 |
 |
